Artykuły

WYSIŁKOWE NIETRZYMANIE MOCZU (WNM) – przyczyny, leczenie, fizjoterapia

Wysiłkowe nietrzymanie moczu jest wynikiem osłabienia mięśni dna miednicy, które nie są w stanie odpowiednio zamknąć cewki moczowej. W efekcie mocz niekontrolowanie wypływa z pęcherza, gdy wzrasta ciśnienie tłoczni brzusznej, co ma miejsce najczęściej podczas czynności takich jak:

  • Podbieganie, skoki, wchodzenie po schodach
  • Bieganie 
  • Kaszel, kichanie, wymioty 

Strumień moczu podczas mikcji podczas wizyty na toalecie zazwyczaj nie jest silny lub ciągły, jak to ma miejsce w normalnych warunkach.

Przyczyny WNM i czynniki ryzyka:

  • Wzmożony wysiłek 
  • Niewydolność, osłabienie mięśni dna miednicy 
  • Obniżenie narządów wewnętrznych (np. po przebytych porodach) 
  • Nadwaga
  • Niski poziom estrogenu, zmiany związane z wiekiem podeszłym
  • Używki
  • Przewlekłe choroby układu oddechowego (ciągły kaszel)
  • Operacje, urazy w obrębie miednicy 
  • Leki na nadciśnienie
  • Nieprawidłowe nawyki dnia codziennego i stylu życia

Stopnie WNM: 

Stopień I – wyciek moczu przy bardzo dużym i nagłym wysiłku.

Stopień II – wyciek moczu przy umiarkowanym wysiłku (sprzątanie, podbieganie, praca domowa).

Stopień III – wyciek moczu przy lekkim wysiłku, także przy spoczynku czy podczas marszu.

Przy stopniu I i II zalecana jest praca z fizjoterapeutą nad wzmocnieniem mięśni, natomiast w III stopniu często proponowane jest leczenie operacyjne (nie wykluczające stałej pracy nad prawidłowym napięciem i siłą mięśniową). 

Fizjoterapia

Fizjoterapeuta uroginekologiczny na wizycie przeprowadza wywiad, badanie z próbą wysiłkową oraz parcia, a także ocenia siłę i jakość skurczu mięśni dna miednicy w celu doboru odpowiedniej terapii. W większości przypadków wzmocnienie mięśni dna miednicy pozwala wyeliminować problem. Przeprowadza także edukację i instruktaż odpowiedniego wykonania skurczu – tak aby wykonywane ćwiczenia przyniosły efekt. 

Inne metody: EMG biofeedback (przy braku umiejętności odpowiedniego skurczu), pessary.

Modyfikacja stylu życia 

Kluczowym elementem w postępowaniu przy wysiłkowym nietrzymaniu moczu jest zmiana oraz dostosowanie codziennych nawyków: 

  • Kaszel i kichanie „przez bok”
  • Podnoszenie ciężarów po spięciu, czyli zamknięciu i ustabilizowaniu mięśni dna miednicy (wysiłek na wydechu)
  • Zmniejszenie spożycia kofeiny, rzucenie palenia i nadmiernego spożycia alkoholu 
  • Zapobieganie zaparciom 
  • Ograniczanie nadmiernego parcia na toalecie; defekacja oraz mikcja w odpowiedniej pozycji i „na luzie”
  • Unikania zbyt uciskających ubrań, szczególnie spodni i bielizny
  • Regularne ćwiczenia mięśni dna miednicy, nawet po ustąpieniu objawów!

Chirurgia

Zdarza się, że stosowane jest leczenie operacyjne, jednak w czysto wysiłkowej postaci choroby rzadko przynosi ono długotrwały efekt.

***Możliwe jest także występowanie mieszanego typu nietrzymania moczu, gdzie wysiłkowe nietrzymanie moczu współistnieje z naglącymi parciami. Wtedy istotne jest także wprowadzenie modyfikacji nawyków częstości mikcji, prowadzenie tzw. dzienniczka mikcji i treningu pęcherza. Połączenie tych metod terapii przy postaci wysiłkowej może skutecznie zmniejszyć lub usunąć problem.